คณิตศาสตร์ ป.5 เปิดดู 6 ครั้ง
Chan1 Play Education Platform
3.1 การวางแผน (Plan)
ผู้ศึกษาได้ดำเนินการวิเคราะห์ปัญหา การวางแผน และการออกแบบนวัตกรรม โดยจำแนกรายละเอียดตามหัวข้อ ดังนี้
3.1.1 การวิเคราะห์ปัญหา ผู้ศึกษาได้ดำเนินการวิเคราะห์สภาพปัญหาของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 โรงเรียนวัดวังหิน (เจียงบรรจงราษฎร์นุเคราะห์) ปีการศึกษา 2568 จำนวน 8 คน จากการสังเกตกระบวนการคูณและการหารจำนวนหลายหลัก พบว่านักเรียนประสบปัญหาในการดำเนินการดังกล่าวเนื่องจากขาดความคล่องแคล่ว และความแม่นยำในการเรียกคืนข้อมูลสูตรคูณอย่างทันที ใช้เวลาในการนึกค่อนข้างนาน ซึ่งเป็นผลมาจากการขาดความคล่องแคล่วในการท่องจำสูตรคูณ
3.1.2 การวางแผน ผู้ศึกษาได้ดำเนินการวางแผนการออกแบบนวัตกรรมที่บูรณาการสองกลไกหลัก ได้แก่
1) การท่องสูตรคูณแบบย้อนกลับ คือการฝึกท่องสูตรคูณตามลำดับปกติ เช่น 2 x 1 = 2 ไปจนถึง 2 x 12 = 24 จากนั้นท่องย้อนกลับทันทีจาก 2 x 12 = 24 ไปจนถึง 2 x 1 = 2 เพื่อเป็นการกระตุ้นการเรียกคืนข้อมูลอย่างทันที โดยกำหนดขอบเขตเนื้อหาคือสูตรคูณแม่ 2 ถึง 12 รวมถึงการคูณด้วย 1 และ 0
2) กลไกการจัดการเรียนรู้แบบเกมมิฟิเคชัน (Gamification) โดยการศึกษาในครั้งนี้ ผู้ศึกษาสร้างเว็บแอปพลิเคชัน “คณิตคิดคล่อง” โดยผนวกองค์ประกอบของกลไกเกมมิฟิเคชัน (Gamification) ดังนี้ 1. ความท้าทายและคะแนน 2.กลไกการลงโทษเชิงเวลา และ 3. การจัดอันดับ เพื่อสร้างแรงจูงใจในการพัฒนาตนเองให้กับนักเรียน ด้วยการควบคุมตความถูกต้องแม่นยำของคำตอบโดยบังคับเก็บผลคะแนนเต็ม 30 คะแนนต่อเวลาที่ใช้ เพื่อนำข้อมูลด้านเวลาที่ใช้มาวิเคราะห์ทางสถิติต่อไป
3.2 การปฏิบัติ (Do)
ผู้ศึกษาได้ดำเนินการปฏิบัติตามแผนในขั้นต้นซึ่งประกอบด้วยขั้นตอนการฝึกฝนที่เน้นการบูรณาการระหว่างการท่องสูตรคูณแบบย้อนกลับ และกลไกการจัดการเรียนรู้แบบเกมมิฟิเคชัน (Gamification) ดังนี้
3.2.1 การทดสอบก่อนเรียน (Pre - test) ผู้ศึกษาได้ดำเนินการทดสอบก่อนเรียน โดยเก็บผลการวัดทักษะการท่องจำสูตรคูณ แม่ 2 – 12 แบบปกติ (ไม่ย้อนกลับ) ด้วยการจับเวลาและตรวจสอบความถูกต้อง และดำเนินการวัดความสามารถในการคิดคำนวณผ่านเว็บแอปพลิเคชัน “คณิตคิดคล่อง” เพื่อจับเวลาการทำโจทย์คูณ/หารพื้นฐาน จากนั้นบันทึกผลที่ได้
3.2.2 กิจกรรมการฝึกแบบท่องสูตรคูณแบบย้อนกลับ นักเรียนถูกฝึกฝนให้ท่องสูตรคูณแบบย้อนกลับ เช่น 2 x 1 = 2 ไปจนถึง 2 x 12 = 24 จากนั้นท่องย้อนกลับทันทีจาก 2 x 12 = 24 ไปจนถึง 2 x 1 = 2 โดยการฝึกท่องสูตรคูณแบบย้อนกลับจะดำเนินการในชั่วโมงโฮมรูมก่อนการเริ่มเรียนในชั่วโมงที่ 1 ของวัน และช่วงเวลาสรุปสาระในชั้นเรียนก่อนกลับบ้าน หรืออย่างใดอย่างหนึ่งตามบริบทของชั้นเรียน ทั้งนี้ผู้ศึกษาได้เปิดโอกาสให้นักเรียนจับคู่ฝึกฝนในเวลาที่ว่างเว้นจากการเรียนการสอนปกติซึ่งจะไม่กระทบกับตารางเรียนเดิมของนักเรียน โดยดำเนินการฝึกฝนแบ่งออกเป็นช่วงเพื่อประยุกต์ใช้หลักการทำซ้ำแบบมีระยะห่าง ดังนี้
สัปดาห์ที่ 1 – 2 ฝึกฝน การท่องสูตรคูณแบบย้อนกลับ แม่ 2 ถึง 7
สัปดาห์ที่ 3 – 4 ฝึกฝน เพิ่มการท่องสูตรคูณแบบย้อนกลับ แม่ 8 ถึง 12 และฝึกฝนแม่ 2 ถึง 7 อย่างต่อเนื่อง เพื่อเสริมความคงทนในการเรียนรู้
3.2.3 การบูรณาการเกมมิฟิเคชัน (Gamification)
กลไก Gamification ถูกนำมาใช้ผ่านเว็บแอปพลิเคชัน “คณิตคิดคล่อง” ซึ่งเว็บแอปพลิเคชัน สำหรับทำโจทย์คณิตศาสตร์การคูณ/การหารพื้นฐานโดยกำหนดโจทย์จากสูตรคูณ แม่ 2 – 12 การคูณด้วย 1 และ 0 โดยผู้ศึกษากำหนดให้เว็บแอปพลิเคชันทำการสุ่มโจทย์จำนวน 30 ข้อ ข้อละ 1 คะแนน กำหนดโจทย์การคูณและการหารพื้นฐาน อย่างละ 15 ข้อ โดยมี 1 ข้อ ที่มีผลลัพธ์ เท่ากับ 0 และใช้กลุ่ม LINE ชั้นเรียน เป็นพื้นที่สำหรับการแข่งขันและการติดตามผลในระหว่างการปฏิบัติกิจกรรม
กลไกที่สำคัญที่สุดคือการควบคุมคุณภาพการฝึกฝนนี้คือ
1) ความท้าทายและคะแนน (Points & Challenges) โจทย์มีคะแนนเต็ม 30 คะแนน นักเรียนต้องทำโจทย์และบันทึกผลการทำที่ได้คะแนนเต็ม 30 คะแนนเท่านั้น โดยไม่กำหนดว่าในแต่ละวันนักเรียนจะเข้าทำในเว็บแอปพลิเคชัน “คณิตคิดคล่อง” กี่ครั้ง นักเรียนสามารถส่งผลลัพธ์ที่ดีที่สุดของตนเองเมื่อผู้ศึกษาเรียกเก็บระหว่างปฏิบัติกิจกรรมได้เลย
2) กลไกการลงโทษเชิงเวลา (Time Penalty for Accuracy) หากนักเรียนมีความประสงค์ส่งผลคะแนน/เวลาที่ยังไม่ได้คะแนนเต็ม 30 คะแนน ผู้ศึกษาจะบวกคะแนนในส่วนที่ขาดด้วยเวลา คะแนนละ 5 วินาที เช่น หากนักเรียนทำคะแนนได้ 26 คะแนน ในเวลา 1:20 นาที ผู้ศึกษาจะใช้กลไกการลงโทษเชิงเวลาโดยทำการชดเชยเวลาด้วยคะแนนในส่วนที่ขาดคือ 4 ข้อ ด้วยเวลา 4 x 5 = 20 วินาที และทำการบันทึกผลในรูปแบบ คะแนนได้ 30 คะแนน ใช้เวลา 1:40 นาที เป็นต้น โดยกลไกนี้ออกแบบมาเพื่อรองรับนักเรียนในกลุ่มอ่อน จากการจัดกลุ่มนักเรียนแบบเก่ง กลาง อ่อน และป้องกันความเบื่อหน่าย ท้อแท้ ที่อาจก่อตัวขึ้นสำหรับนักเรียนกลุมนี้
การออกแบบตามกลไกข้อที่ 1 และ 2 นี้มีจะเป็นการสร้างการปรับสมดุลระหว่างความเร็วและความถูกต้อง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อบังคับให้นักเรียนให้ความสำคัญกับการควบคุมความถูกต้องแม่นยำก่อนที่จะเน้นความเร็ว ซึ่งกลไกนี้ช่วยให้การฝึกฝนนำไปสู่ความแม่นยำที่คงที่ ต่อไป
3) การจัดอันดับ (Leaderboards) เว็บแอปพลิเคชันจะให้ข้อมูลย้อนกลับทันที โดยการบันทึกคะแนน เวลาที่ใช้ในการทำโจทย์ ประสิทธิภาพ รวมถึงวัน/เวลาที่ดำเนินการทำแบบทดสอบ เพื่อให้นักเรียนสามารถติดตามพัฒนาการของตนเองอย่างชัดเจน และมีการนำผลคะแนน/เวลาเมื่อได้ 30 คะแนน มาจัดลำดับในกลุ่ม LINE ชั้นเรียน และสะท้อนผลในแต่ละสัปดาห์ โดยการจัดอันดับนี้เป็นเครื่องมือกระตุ้นแรงจูงใจภายนอก (Extrinsic Motivation) และกระตุ้นให้เกิดการแข่งขันเชิงบวกในกลุ่มเพื่อน
3.3 การตรวจสอบ (Check)
หลังสิ้นสุดการปฏิบัติการ ผู้ศึกษาได้ดำเนินการทดสอบหลังเรียน (Post - test) ทั้งทักษะการท่องจำสูตรคูณแม่ 2 – 12 แบบปกติ (ไม่ย้อนกลับ) เช่นเดียวกับการการทดสอบก่อนเรียน และเก็บผลการทดสอบความสามารถในการคิดคำนวณด้วยเว็บแอปพลิเคชัน “คณิตคิดคล่อง” จากนั้นนำมาวิเคราะห์เปรียบเทียบ กับผลการทดสอบก่อนเรียน โดยข้อมูลที่ได้ถูกนำมาวิเคราะห์เชิงสถิติโดยใช้ค่าเฉลี่ย ( ) เพื่อเปรียบเทียบความแตกต่างก่อนและหลังการทดลอง ซึ่งผลการวิเคราะห์ได้นำไปสู่การสรุป และอภิปรายผลตามวัตถุประสงค์ต่อไป
ก่อนสิ้นสุดกระบวนการนี้ ผู้ศึกษาได้ทำการสรุปผลลัพธ์เป็นรายบุคคล พร้อมทั้งกล่าวชมเชย และมอบรางวัลแก่นักเรียนที่ได้ผลลัพธ์ดีที่สุด
3.4 การปรับปรุง (Act)
ขั้นตอนการปรับปรุง จากผลการตรวจสอบ พบว่าปัญหาที่สำคัญคือจำนวนกลุ่มตัวอย่างที่มีขนาดจำกัด (8 คน) ซึ่งส่งผลต่อความสามารถในการอ้างอิงผลเชิงสถิติไปยังประชากรกลุ่มใหญ่ ความไม่ต่อเนื่องในการฝึกฝนอันเนื่องมาจากกิจกรรมของโรงเรียนและนโยบายการศึกษาหลายด้านที่กระทบต่อการจัดกิจกรรม และขั้นตอนการยื่นผลคะแนนที่ยุงยากเกินไป ดังนั้นในรอบถัดไปของ Action Research ผู้ศึกษาจึงมีข้อเสนอแนะสำหรับการดำเนินการปรับปรุง ดังนี้
1) ขยายกลุ่มตัวอย่าง ในการศึกษาครั้งต่อไปเพื่อเพิ่มความน่าเชื่อถือทางสถิติ
2) ประสานงานกับผู้ปกครอง เพื่อส่งเสริมการฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอที่บ้านเพื่อแก้ไขปัญหาความไม่ต่อเนื่องในการฝึกฝน และใช้เว็บแอปพลิเคชันอย่างต่อเนื่องที่บ้าน โดยเฉพาะในช่วงวันหยุด
3) จัดตารางเวลาฝึกฝนสั้น ๆ เช่น 3 - 5 นาทีแต่มีความถี่สูง ในช่วงเปลี่ยนชั่วโมงเรียน เพื่อให้เกิดการฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอทุกวัน
4) ปรับปรุงเว็บแอปพลิเคชัน “คณิตคิดคล่อง” ให้สามารถเก็บผลและจัดอันดับผู้ตอบได้อย่างอัตโนมัติ เชื่อมโยงกับระบบ Canva Sheet ลดขั้นตอนในการส่งผลคะแนนผ่านกลุ่ม LINE ชั้นเรียน
